ΟΙ ΟΠΑΔΟΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΚΡΑΙΩΝ ΘΕΣΕΩΝ

ΟΙ ΟΠΑΔΟΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΚΡΑΙΩΝ ΘΕΣΕΩΝ

Στο ζήτημα της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, αλλά και της ανόδου του νεοναζισμού, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η εμπλοκή δύο τύπων ανθρώπων. Από τη μια άνθρωποι με υπερβολική τάση εξουσιομανίας (αρκετές φορές ψυχικά διαταραγμένοι) και από την άλλη άνθρωποι αδύναμοι που ζητούν να ενταχθούν κάπου με σκοπό να καλύψουν τα κενά και τις αδυναμίες της προσωπικότητάς τους.

Οι πρώτοι αδιαφορώντας για το ποια προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει η δραστηριότητά τους στους συνανθρώπους μας (π.χ. πρόσφυγες, πολίτες άλλων θρησκευτικών δογμάτων κλπ) επιδιώκουν να τονίσουν ιδιαίτερα ορισμένες διαστάσεις του «πιστεύω» ή των πεποιθήσεών τους. Έτσι προσπαθούν να δείξουν ότι ελέγχουν την κατάσταση, ότι είναι ισχυρές προσωπικότητες, ότι διαθέτουν «αυθεντία», ότι δεν υποχωρούν σε πιέσεις και ότι η δράση τους θα έχει «σωτήρια αποτελέσματα» για αυτούς που τους ακολουθούν. Όσο νιώθουν ότι επιτυγχάνουν στην τακτική τους αυτή, η οποία συνδυάζεται με μεγάλη χρήση επικοινωνιακών μέσων, επιδεικτικών τακτικών, και ιδίως τακτικών επίδειξης δύναμης, και βλέπουν να αυξάνονται αυτοί που τους ακολουθούν, τόσο περισσότερο προωθούν την προβολή στοιχείων, συνήθως τεχνητών και επικοινωνιακού χαρακτήρα, που θα μπορούν να προκαλέσουν την ικανοποίηση των οπαδών.

Ο δεύτερος τύπος ανθρώπων που εμπλέκεται σε ομάδες που καλλιεργούν και προωθούν τον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία είναι συνήθως άνθρωποι που αισθάνονται αδύναμοι, αναζητούν να στηριχθούν κάπου και να δικαιολογήσουν την
ύπαρξή τους με το να υπερασπίζονται με πάθος ορισμένες θρησκευτικές ή ιδεοληπτικές αντιλήψεις. Η βεβαιότητα που καλλιεργείται σε ομάδες φανατικών και η «ασφάλεια» που διαμορφώνεται με την αναφορά σε «σταθερές» αντιλήψεις με
τη χρήση κάποιας «αυθεντίας» για στήριγμα δημιουργούν ένα είδος «ασφάλειας» στα άτομα αυτού του τύπου.

Οι ομάδες που προωθούν τον θρησκευτικό φανατισμό ή τις αρρωστημένες πολιτικές ιδεοληψίες, άσχετα από το τι υποστηρίζουν, είναι άκρως συντηρητικές, στραμμένες στη «βεβαιότητα» του παρελθόντος, το οποίο κατανοούν με ένα δικό τους ιδιόρρυθμο τρόπο και το χρησιμοποιούν με τρόπο που νομίζουν ότι απαντά σε όλα τα σύγχρονα ερωτήματα, αντιμετωπίζουν με τρομακτική ανασφάλεια τη λογική και τα λογικά επιχειρήματα, και συνήθως εκφράζουν την αντίθεσή τους στις κοινωνικές αντιδράσεις που προκαλούν οι πρακτικές τους και οι αντιλήψεις τους με «ειρωνεία» και επιθετικότητα. Χωρίς αμφιβολία, δεν μπορούν να αποδεχθούν ότι
σε ένα κοινωνικό πλαίσιο μπορεί κανείς να έχει τις αντιλήψεις του, αλλά δεν μπορεί να τις επιβάλει στους άλλους, ούτε να τις καταστήσει «κανόνα» για την κοινωνία.

Όπως είναι ευνόητα κατανοητό, εξαιτίας των αντιλήψεών τους αυτών, οι φανατικοί και μισαλλόδοξοι δεν μπορούν να αποδεχθούν τον πλουραλισμό της σύγχρονης κοινωνίας, δεν αποδέχονται την διαφορετικότητα, θεωρώντας ότι αυτό που εκλαμβάνουν ως το μόνο ορθό «θυσιάζεται» για να γίνουν δεκτές και άλλες εκτός αυτού αντιλήψεις. Αυτό σημαίνει ότι δεν αρκούνται στο να κάνουν αυτοί αυτό που θεωρούν ως σωστό, επιδιώκουν να το επιβάλουν και στους άλλους. Στην περίπτωση που ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία συνδεθούν με το κράτος και την άσκηση κρατικής εξουσίας τότε οι φορείς του φανατισμού (θρησκευτικοί ή ιδεοληπτικού) καθίστανται ιδιαίτερα επικίνδυνοι για την κοινωνία με τη στενή και την ευρεία έννοια.