ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΩΝ ΑΠΟΣΙΩΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, γενικά η σεξουαλική κακοποίηση (βία) περιλαμβάνει ολοκληρωμένη ή επιχειρούμενη σεξουαλική επαφή χωρίς συναίνεση, όπως και πράξεις σεξουαλικής φύσης οι οποίες δεν εμπεριέχουν επαφή (π.χ. ηδονοβλεψία ή σεξουαλική παρενόχληση). Επιπλέον, αφορά τη διακίνηση ατόμων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, τα οποία δεν είναι σε θέση να δώσουν τη συγκατάθεσή τους ή να διαφωνήσουν καθώς και τη διαδικτυακή εκμετάλλευση.
Η βία και η κακοποίηση (σεξουαλική, σωματική, συναισθηματική, λεκτική) είναι ένα φαινόμενο που υπήρχε και υπάρχει στην κοινωνία μας. Όμως, πολύ συχνά οι πράξεις αυτές αποσιωπούνται από τα ίδια τα θύματα. Οι λόγοι στους οποίους μπορεί να οφείλεται η αποσιώπηση είναι οι ακόλουθοι:
α) Μηχανισμοί άμυνας κατά Freud (άρνηση, απώθηση, διάσχιση).
Το θύμα αρνείται να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα και αυτό που του συνέβη, απωθεί όλες τις αναμνήσεις, από το συνειδητό επίπεδο στο ασυνείδητο και νιώθει πως το τραυματικό γεγονός δεν συνέβη στο ίδιο, αλλά σε κάποιο άλλο πρόσωπο.
β) Γνωστική σύγχυση. Το θύμα δεν μπορεί να αποδεχτεί ότι ο θύτης (γνωστός στο περιβάλλον του θύματος) το κακοποίησε με κακή πρόθεση. Έτσι λόγω αυτής της σύγχυσης δεν προσδίδει στις πράξεις του θύτη κακές προθέσεις και τον δικαιολογεί.
γ) Ελαχιστοποίηση (υποβάθμιση) της βίαιης πράξης. Σε περιπτώσεις λεκτικής ή ψυχολογικής κακοποίησης, αλλά ακόμη και σωματικής, το θύμα λόγω κοινωνικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων νομιμοποιεί στο μυαλό του την βία, που υπέστη και δεν την θεωρεί άξια καταγγελίας.
δ) Φόβοι για αντίποινα. Συνήθως, στην ενδοοικογενειακή βία τα θύματα μπορεί να φοβούνται την εκδίκηση του θύτη για την σωματική ακεραιότητα, όχι μόνο την δική τους, αλλά και των παιδιών τους. Ακόμη, τα θύματα μπορεί να είναι οικονομικά εξαρτημένα από τον θύτη και στις περιπτώσεις που υπάρχουν παιδιά, κάτι τέτοιο κάνει ακόμα πιο δύσκολή την απόφαση του θύματος για μια πιθανή καταγγελία.
ε) Φόβοι για κοινωνική απόρριψη. Σε μεγάλο βαθμό η κοινωνία συμβάλλει στο να καλλιεργηθεί στο θύμα η πεποίθηση του ότι εκείνο προκάλεσε τον θύτη (προκλητικά ρούχα, νυχτερινή ώρα περιστατικού, μέθη κλπ). Το κλίμα αυτό γύρω από το θύμα όχι μόνο δεν το ενθαρρύνει να καταγγείλει τον θύτη, αλλά προωθεί τη σιωπή, την απενοχοποίηση και εν τέλει την ατιμωρησία. του
στ) Αυτοενοχοποίηση. Το θύμα φοβάται ότι μπορεί να κατηγορηθεί πως αυτό έφταιγε για την κακοποίηση. Έτσι αντί να καταγγείλει τον θύτη και να μιλήσει γι αυτό που του συνέβη καταλήγει να τον δικαιολογεί, ρίχνοντας όλη την ευθύνη πάνω στον εαυτό του. Νιώθει ενοχές, ντροπή, η αυτοεκτίμηση του μειώνεται κατά πολύ, φοβάται ότι κανείς δεν θα το πιστέψει και έτσι καταλήγει να μην καταγγείλει την κακοποίηση.
Για τους λόγους αυτούς πρέπει να ενημερωθεί η κοινωνία, ώστε να σπάσει η σιωπή από τα θύματα, να σταθούμε δίπλα τους και να τιμωρηθούν οι θύτες.
