ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΟΣ, ΘΡΗΣΚΟΛΗΨΙΕΣ ΚΑΙ …ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΙ
Εξορκισμό ονομάζουν την προσπάθεια κάποιου ιερωμένου να βοηθήσει τον δαιμονισμένο ν' απαλλαγεί από τη δαιμονική κατάληψη με την ανάγνωση ειδικών ευχών. Το φαινόμενο του δαιμονισμού είναι γνωστό εδώ και πολλούς αιώνες και έχει οδηγήσει στη δημιουργία πολλών κινηματογραφικών ταινιών και μύθων γύρω από αυτό.
Όλα τα παραπάνω είναι σεβαστά ως θρησκευτικές προσεγγίσεις και απόψεις, όμως δεν είναι λίγες οι φορές που οδήγησαν σε βασανιστήρια ή/και στον θάνατο των υποτιθέμενων δαιμονισμένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το έτος 1975 στη Γερμανία, ένα περιστατικό τόσο ακραίο που άφησε ένα έθνος βουτηγμένο στον διχασμό αναφορικά με τον θρησκευτικό φανατισμό και τη νομιμότητα των εκκλησιαστικών εξορκισμών. Η κλασική ταινία «Ο Εξορκισμός της Έμιλι Ρόουζ» (2005) που πυροδότησε η ιστορία της Ανελίζ Μίχελ ωχριά σε κτηνωδία και αχρειότητα μπροστά στα ίδια τα γεγονότα του πραγματικού κόσμου. Μετά τα μαρτύρια και τον θάνατο τελικά της άτυχης κοπέλας, τόσο οι γονείς της όσο και οι εξορκιστές σύρθηκαν στα δικαστήρια και κηρύχτηκαν τελικά ένοχοι.
Επίσης πριν μερικά χρόνια στη Ρουμανία κάποιοι μοναχοί, νομίζοντας πως μια καλόγρια είναι δαιμονισμένη, την υπέβαλαν σε πολύωρο εξορκισμό και σε απάνθρωπα βασανιστήρια. Η καλόγρια τελικά απεβίωσε. Αργότερα αποκαλύφθηκε πως η γυναίκα αυτή είχε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα και έπασχε από σχιζοφρένεια.
Για τον λόγο αυτό καλό είναι να γνωρίζουμε ότι εκτός από τη σχιζοφρένεια υπάρχουν και άλλες νευρολογικές - ψυχιατρικές παθήσεις, που ευθύνονται για τον ''δαιμονισμό'':
- Το σύνδρομο Tourette είναι μία ψυχοπαθολογική ασθένεια (νευρολογική δυσλειτουργία) που σχεδόν ταυτίζεται με την παραδοσιακή έννοια του δαιμονισμού. Πήρε το όνομα του από τον Γάλλο φυσικό που το διέγνωσε για πρώτη φορά το 1885. Ανάμεσα στα αρχικά συμπτώματα της ασθένειας είναι ακούσια και επίμονα tics στο πρόσωπο, αφύσικες γκριμάτσες, γύρισμα των λοβών των ματιών προς τα πάνω, ακούσιοι ήχοι όπως βήχας, γρύλισμα, γάβγισμα, βογκητό, κ.λπ. Ίσως σ' αυτά να οφείλεται και η επιμονή στις ζωόμορφες αναπαραστάσεις που συναντάμε στη δαιμονολογία. Σε προχωρημένο επίπεδο, το 60% περίπου των περιπτώσεων χαρακτηρίζεται από λεκτικά ξεσπάσματα σεξουαλικής φύσης ή βωμολοχιών κατά τα οποία ο ασθενής αφήνει να βγουν στην επιφάνεια πλήθος σεξουαλικών, επιθετικών ή ιερόσυλων απωθημένων πιστεύοντας ότι έτσι θα μειώσει την πίεση που νιώθει να τα κάνει πράξη. Η αίσθηση ότι μία άλλη οντότητα εκβιάζει τις κινήσεις του εντείνει ακόμα περισσότερο το αίσθημα της απελπισίας του ασθενή. Όταν δεν εμφανίζονται τα παραπάνω «ξεσπάσματα», ο ασθενής με σύνδρομο Tourette συμπεριφέρεται άκρως φυσιολογικά, με ευφυΐα και γνώση της πραγματικότητας.
- Επιληψία (σεληνιασμός, δαιμονισμός ή ιερά νόσος). Στο Μεσαίωνα, οι Καθολικοί θεωρούσαν όλες τις περιπτώσεις επιληψίας σεληνιασμό και έριχναν τους ασθενείς στην πυρά, για να τους λυτρώσουν από το ….μαρτύριο. Η επιληψία είναι μια διαταραχή κατά την οποία μια ομάδα από νευρώνες αρχίζουν να λειτουργούν ταυτόχρονα και να εκπέμπουν ανώμαλα ηλεκτρικά σήματα, ώστε οι μυς να συσπώνται και να χαλαρώνουν πάρα πολύ γρήγορα. Συνήθως αυτές οι κρίσεις (σπασμοί, μουδιάσματα, λάμψεις κ.ά.) διαρκούν λίγα λεπτά και συνήθως δεν είναι επίπονες για το ίδιο το άτομο, αφού πολλές φορές δεν θυμάται τι έγινε μετά από μια κρίση.
Επειδή οι ψυχικές ασθένειες περιέχουν υποβολιμότητα (δηλαδή τάση ενσωμάτωσης παραπλανητικών πληροφοριών από εξωτερικές πηγές στις προσωπικές αναμνήσεις), τα άτομα που πηγαίνουν για εξορκισμό δεν έχουν την βούλησή τους στο έπακρο και ουσιαστικά αυθυποβάλλονται. Στα υποβόλιμα άτομα η βούλησή τους δεν είναι ανεπτυγμένη.
