ΕΠΙΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ
Ο ναρκισσισμός είναι μια διαταραχή της προσωπικότητας που χαρακτηρίζεται από την εξωστρέφεια και την έντονη προσπάθεια για ακαταμάχητη γοητεία. Έχει όμως και «δόλια» χαρακτηριστικά όπως το πάθος για εξουσία και επιβολή. Επιστημονικά η ναρκισσιστική διαταραχή της προσωπικότητας ορίζεται ως η μεγαλειώδης αίσθηση αξίας του εαυτού, η ανάγκη για υπερβολικό θαυμασμό, καθώς και η ενασχόληση με φαντασιοπληξίες απεριόριστης επιτυχίας και εξουσίας.
O επιδεικτικός ναρκισσισμός είναι συνήθως ψυχοπαθολογικό σύμπτωμα ή/και καρπός κάποιας μειονεξίας, π.χ. νιώθει κάποιος μειονεκτικά που κατάγεται από την επαρχία και ζει στην πρωτεύουσα, οπότε προσπαθεί να εντυπωσιάσει και να τραβήξει τα φώτα πάνω του με εκκεντρικό ακριβό ντύσιμο και εμφάνιση, πανάκριβη κατοικία, πολυτελές αμάξι κλπ.
Τα άτομα που παρουσιάζουν τέτοιου είδους τάσεις δεν έχουν επίγνωση της στάσης και της συμπεριφοράς τους, επομένως δεν νιώθουν ενοχές γι’ αυτή. Θέλουν να είναι πάντα το επίκεντρο της συζήτησης, έχουν την τάση να κάνουν υπερπροσπάθεια όταν γνωρίζουν καινούρια άτομα ώστε να κάνουν καλή εντύπωση, δεν αναλαμβάνουν ποτέ τις ευθύνες τους όταν κάνουν κάποιο λάθος, ασχέτως πόσο μεγάλο ή μικρό είναι, απεχθάνονται την κριτική, πιστεύουν ότι είναι μοναδικοί, ζηλεύουν υπερβολικά και θέλουν να εκμεταλλεύονται τους άλλους.
Είναι λεπτή η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ισχυρή αυτοπεποίθηση και στη ναρκισσιστική διαταραχή. Στην πρώτη περίπτωση παρατηρείται απλώς μια εξιδανικευμένη εικόνα του εαυτού, ενώ στη δεύτερη το άτομο παλεύει με την ίδια του την ταυτότητα, καθώς κάτω από ένα σκληρό και υπεροπτικό παρουσιαστικό συχνά κρύβεται μια πολύ εύθραυστη προσωπικότητα που δεν αντέχει καθόλου την κριτική.
Ο ναρκισσισμός έχει δύο κύριες εκφάνσεις, οι οποίες προκύπτουν από εκ διαμέτρου αντίθετες βάσεις, και είναι οι εξής:
α) Ο «μεγαλεπήβολος ναρκισσισμός», οποίος μπορεί να προκύψει όταν από μικρή ηλικία ένα παιδί δέχεται υπερβολικούς επαίνους από τους γονείς και το ευρύτερο περιβάλλον του. Χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια, κυριαρχία και μόνιμη αναζήτηση της προσοχής. Τα άτομα που εκδηλώνουν μεγαλεπήβολο ναρκισσισμό, τη συνηθέστερη μορφή ναρκισσισμού, επιδιώκουν την προσοχή και την εξουσία. Πρόκειται συχνά για πολιτικούς, διάσημα πρόσωπα ή ηγετικές φιγούρες κάθε είδους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι όσοι δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους τομείς εκδηλώνουν ναρκισσιστικά στοιχεία.
β) Ο «ευάλωτος ναρκισσισμός», ο οποίος μπορεί να προκύψει ως μηχανισμός αυτοπροστασίας του ατόμου, σε μια προσπάθεια αποφυγής αρνητικών συναισθημάτων, και είναι συχνά αποτέλεσμα της κακοποίησης (συναισθηματικής ή ψυχολογικής) κατά την παιδική ηλικία. Χαρακτηρίζεται από συστολή, διακριτικότητα και ευθιξία. Οι ναρκισσιστές αυτής της κατηγορίας αισθάνονται ότι έχουν κάποια αυτονόητα δικαιώματα, όμως συχνά αισθάνονται ότι απειλούνται.
Κάντε κλικ στους παρακάτω συνδέσμους να δείτε σχετικά βίντεο:
